သက္ေစာင့္ဓာတ္ ဗီတာမင္မ်ားအေၾကာင္း

ဗီတာမင္ (သက္ေစာင့္ဓာတ္)

ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္အတြက္ မရွိမျဖစ္လုိအပ္တဲ႔ ေအာ္ဂဲနစ္ျဒပ္ေပါင္းပါ။ ပုိလန္သိပၸံပညာရွင္ တစ္ဦးကေတြ႕ရွိၿပီး ဒီအမည္ေပး မွည့္ေခၚခဲ႔တာပါ။ "အသက္ကုိ ထိ္န္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပးတဲ႔ အာဟာရဓာတ္" လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ ခႏၶာကုိယ္အတြင္း ဗီတာမင္ဟာ အင္ဇုိင္း (Enzyme)နဲ႔အတူ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ဇီဝကမၼျဖစ္ပ်က္စဥ္မွာ ပါဝင္ အသုံးေတာ္ခံရတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ စြမ္းရည္အရပ္ရပ္ကုိ ထိေရာက္စြာ ထိန္းညွိေပးရတယ္။

ဗီတာမင္ဟာ ခႏၶာကုိယ္က်န္းမာေရးကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပး႐ုံမက ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ အဆိပ္အပုပ္ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွင္းထုတ္ဖယ္ရွားမႈကုိ ပုံမွန္ျဖစ္ေအာင္လည္း ထိန္းေပးတယ္။ ဗီတာမင္ စီဟာ ေသြးလွည့္ပတ္မႈကုိ အားေပးလုိ႔ ကုိယ္တြင္းက အဆိပ္အပုပ္ကုိ ဖယ္ထုတ္ေပးတယ္။ ဗီတာမင္ အီးဟာ အားေကာင္းတဲ႔ အင္တီ ေအာက္စီဒင့္ ဓာတ္ျပဳကာပစၥည္းျဖစ္လုိ႔ ဖရီးရယ္ဒီကယ္ရဲ႕ ထိပါးမႈကုိ ဟန္႔တား ကာကြယ္ေပးတယ္။ ဗီတာမင္ ေကဟာ အသည္းရဲ႕ အဆိပ္အပုပ္ ေျခဖ်က္စြမ္းအားကုိ ပုိတက္ေစတယ္။

ဗီတာမင္ ျဖည့္တင္းမီွဝဲမႈဟာ ၿမိဳ႕ေနလူထုရဲ႕ ဘဝလုိအပ္ခ်က္တစ္ခု ျဖစ္လာတဲ႔ ယေန႔လုိအခ်ိန္မွာ သင္ ကေရာ ဗီတာမင္အေပၚ စိတ္ညႊတ္မႈ မျဖစ္ဘူးလား။ ဗီတာမင္အေၾကာင္း ေကာင္းေကာင္းသိၿပီလား။ မိမိခႏၶာကုိယ္ ေပၚက ေဖာ္ျပခ်က္ေတြဟာ ဘာကုိ ညႊန္းဆုိေနတယ္ဆုိတာ သင္သိလား။ ဗီတာမင္ကုိ အစားအေသာက္နဲ႔ ဘယ္လုိ ျဖည့္တင္းမွာလဲ။ ဗီတာမင္ေတြ ေလလြင့္ဆုံး႐ႈံးမႈ မရွိေအာင္ ဘယ္လုိ ေရွာင္ၾကဥ္မလဲ။ ဒီအေျဖေတြကုိ ေပးပါ႔မယ္။

ဗီတာမင္စီ

အာနိသင္

အဆိပ္အပုပ္ ရွင္းထုတ္ဖယ္ရွားေပးႏုိင္တယ္။ ကုိလက္ဂ်င္ ပ႐ုိတင္း (Collagen protein) ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ မရွိ မျဖစ္ လုိအပ္တဲ႔အရာျဖစ္တယ္။ အားျပင္းတဲ႔ ဓာတ္ျပဳကာ (Antioxidation) အစြမ္းသတၱိရွိတယ္။ သြား၊ သြားဖုံးႏွင့္ အ႐ုိးတုိ႔ရဲ႕ က်န္းမာသန္စြမ္းေရးအတြက္ အေရးပါပါတယ္။

အေရျပားေပၚ အမည္းစက္ႏွင့္ အေျပာက္မ်ား နည္းပါးေအာင္ ကာကြယ္ေပးႏုိင္လုိ႔ အေရျပားကုိ ႏူးညံ့၊ ဝင္းမြတ္ေစတယ္။ အုိမင္းရင့္ေရာ္မႈကုိ တားဆီးေပးႏုိင္စြမ္းရွိတယ္။ အနာဒဏ္ရာကုိ အက်က္ျမန္ေစတယ္။ အေမာ ဒဏ္ ခံႏုိင္ရည္အားေကာင္းေစၿပီး ကုိယ္ခံအားကုိ တုိးေစတယ္။

ကုိယ္ေပၚက သတိေပးေဖာ္ျပခ်က္ 

သြားဖုံး ညဳိမည္းေရာင္တင္းၿပီး ေသြးထြက္လြယ္ျခင္း၊ မ်က္ဆက္ေျမွးႏွင့္ အေရျပားမ်ားမွာ ေသြးထြက္လြယ္ ျခင္း၊ အနာဒဏ္ရာ အက်က္ေႏွးျခင္း၊ ျပင္ပဝန္းက်င္ေျပာင္းလဲမႈဒဏ္ ခံႏုိ္င္ရည္နိမ့္ျခင္း၊ အေအးမိ ႏွာေစးလြယ္ျခင္း။

ဗီတာမင္စီၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

ေရွာက္၊ လိေမၼာ္ အုပ္စုဝင္အသီးမ်ားႏွင့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးမ်ားဟာ ဗီတာမင္စီရရွိဖုိ႔ အေကာင္းဆုံးပါ။ ဒီေနာက္ မွာေတာ့ ဂ်ဴးၿမိတ္၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ အာလူး၊ တ႐ုတ္နံနံပင္ (Celery)၊ င႐ုတ္သီး၊ ဆီးသီး၊ စေတာ္ဘယ္ရီ၊ ပန္းသီး၊ စပ်စ္၊ တယ္သီး၊ ေစာင္းလ်ားသီးေတြမွာ အမ်ားအျပားပါရွိပါတယ္။

အရြယ္ေရာက္သူတစ္ဦးအဖုိ႔ ေန႔စဥ္လုိအပ္တဲ႔ ဗီတာမင္စီပမာဏဟာ ၁၁၀ မီလီဂရမ္ျဖစ္တယ္။ ဒီပမာဏ ကုိ ရရွိဖုိ႔အတြက္ တစ္ရက္မွာ သစ္သီးစိမ္း ၂-လုံး စားေပးဖုိ႔လုိအပ္တယ္။ ကီဝီသီး ၁-၂လုံး (သုိ႔) ေရွာက္ခ်ဳိသီး ၂-လုံး (သုိ႔) သရက္သီး ၂-လုံး (သုိ႔) အခြံပါးလိေမၼာ္သီး ၄-လုံး (သုိ႔) ၁၅၀ ဂရမ္အေလးခ်ိန္ရွိ စေတာ္ဘယ္ရီသီး စားေပးပါ။

ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ႏွင့္ သစ္သီးမ်ားကုိ အစိမ္းစားပါ။ အေၾကာင္းကေတာ့ ဗီတာမင္စီဟာ အပူနဲ႔ ေတြ႕လွ်င္ ပ်က္စီးလြယ္တဲ႔အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္တဲ႔အခါ ေလ်ာ့တတ္၊ ခန္းတတ္လုိ႔ပါပဲ။

သတိျပဳရန္

ေရလုံျပဳတ္ခဲ႔တဲ႔ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ားမွာ ဗီတာမင္စီပါဝင္မႈ ၅၀% ဆုံး႐ႈံးသြားတတ္ပါတယ္။

ဗီတာမင္စီဟာ ေရမွာေပ်ာ္ဝင္တတ္လုိ႔ ခႏၶာကုိယ္အတြင္း ပုိလွ်ံေနလွ်င္ ဆီးရည္နဲ႔အတူ စြန္႔ပစ္ျခင္း ခံရႏုိင္တယ္။ ေဆးရြက္ႀကီးဟာ ဗီတာမင္စီကုိ ဖ်က္ဆီးႏႈိင္စြမ္းရွိတဲ႔အတြက္ ေဆးလိပ္သမားမ်ားဟာ ဗီတာမင္စီ ပုိမုိ ျဖည့္တင္းေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။

ဗီတာမင္အီး

အာနိသင္

ဗီတာမင္အီးဟာ အလြန္အားေကာင္းတဲ႔ ဓာတ္ျပဳကာအစြမ္းရွိ သဘာဝပစၥည္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္တယ္။ အထူး သျဖင့္ အဆီမ်ားထဲက မျပည့္ဝ အမ်ဳိးအစားျဖစ္တဲ႔ ဖက္တီးအက္စစ္ႏွင့္ တစ္သွ်ဴးအဆီမ်ားအေပၚ ဓာတ္ျပဳကာ အစြမ္းသတၱိ ပုိေကာင္းပါတယ္။ လူဟာ အသက္အရြယ္ ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် ခႏၶာကုိယ္အတြင္းမွာ ပါေအာက္ဆုိဒ္ ျဒပ္ေပါင္းေတြ တုိးမ်ားၿပီး အဆိပ္အပုပ္မ်ားလည္း စုပုံလာပါတယ္။ ဓာတ္စုလႊတ္မ်ားေၾကာင့္ လူကုိ အုိမင္းရင့္ေရာ္ ေစပါတယ္။

သုိ႔ေသာ္ ဗီတာမင္မ်ားမွာ ဓာတ္စုလႊတ္ရဲ႕ အဖ်က္ဒဏ္ကုိ တားဆီးေပးႏုိင္စြမ္းရွိၿပီး ပါေအာက္ဆုိက္ ျဒပ္ေပါင္းေတြ ျဖစ္ေပၚမႈကုိလည္း ေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ခႏၶာကုိယ္ အတြက္ လုိအပ္တဲ႔ အာဟာရ ဓာတ္ ပံ႔ပုိးမႈ၊ ပ႐ုိတင္းရဲ႕ ေပါင္းစပ္ျဖစ္ေပၚမႈ၊ ေရာဂါၿပီးမႈ အစုအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ အဆိပ္အပုပ္ ရွင္းထုတ္မႈေတြကုိ အားေပး ျခင္းႏွင့္ ခႏၶာကုိယ္ အုိမင္းရင့္ေရာ္မႈကုိ တံု႔ေႏွးေစျခင္းစတဲ႔ အစြမ္းအာနိသင္မ်ား ရွိပါတယ္။ အေရျပားရဲ႕ ၾကြကန္ အားကုိ ေကာင္းေစတယ္။ ဓာတ္ျပဳပစၥည္းမ်ားရဲ႕ ထိပါးမႈကုိ ခုခံႏုိင္လုိ႔ ဆဲလ္ေတြ ေစာစီးစြာ ေသဆုံးပ်က္စီးရျခင္းမွ ကာကြယ္ေပးတယ္။ ႏွလုံးႏွင့္ ဦးေႏွာက္တုိ႔မွ ေသြးေၾကာမ်ားကုိ အကာအကြယ္ေပးႏုိင္တယ္။

ခႏၶာကုိယ္ေပၚက သတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

အရြယ္ေရာက္သူတစ္ဦးအဖုိ႔ တစ္ေန႔မွာ ဗီတာမင္းအီး ၁၀၀ မီလီဂရမ္ခန္႔ လုိအပ္တယ္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ၂၀၀ မီလီဂရမ္ထက္ မေက်ာ္ရပါ။ အပင္ကရတဲ႔ ဆီအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဆီႀကိတ္ႏုိင္တဲ႔ အေစ႔အဆန္မ်ား၊ တ႐ုတ္နံနံ၊ ပန္း ဝတ္မႈန္၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ေထာပတ္မ်ားမွာ ဗီတာမင္အီး အေျမာက္အျမား ပါရွိတယ္။ သင့္လုိအပ္ခ်က္ကုိ ျပည့္မီ ေစေရးအတြက္ တစ္ေန႔မွာ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းႀကီး ၂ ဇြန္းစာ ေနၾကာဆီ (သုိ႔) ဟင္းရြက္ဆီ (သို႔) ေျမပဲဆီ (သုိ႔) သံလြင္ဆီကုိ စားသုံးပါ။ ေပါင္မုန္႔သုတ္စားတဲ႔ အသားဂ်ယ္လီမ်ားမွာလည္း ဗီတာမင္အီး အေျမာက္အျမား ပါရွိတယ္။

မွတ္ခ်က္

သေႏၶတားေဆး မီွဝဲတဲ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ားဟာ ဗီတာမင္အီးၾကြယ္ဝတဲ႔ အစာမ်ား မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ ကုိယ္ဝန္ ေဆာင္၊ ႏုိ႔တုိက္မိခင္၊ ေသြးဆုံးခါနီး အမ်ဳိးသမီးမ်ားဟာလည္း ဆရာဝန္ရဲ႕ ညႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ဗီတာမင္အီး ပုိမုိရရွိ ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ပါ။

ဗီတာမင္ေအ

အာနိသင္

လွပမႈကုိအားေပးတဲ႔ ဗီတာမင္ရယ္လုိ႔ တင္စားၾကပါတယ္။ အေရျပားကုိ စုိစြတ္ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေစ တယ္။ အေရျပားအဆီျပန္မႈကုိ ေလ်ာ့ေစလုိ႔ အေရျပားရဲ႕ ၾကြကန္အားကုိ သန္ေစတယ္။

ဆဲလ္နံရံရဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈအားကုိ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေစလုိ႔ ေလထုမွ အညစ္အမႈန္မ်ားက အေရျပားေပၚ ဒုကၡေပးႏုိင္မႈကုိ ေလ်ာ့ပါးေစတယ္။

ဓာတ္ျပဳကာအစြမ္း၊ အုိမင္းရင့္ေရာ္မႈ ကာကြယ္စြမ္းႏွင့္ ႏွလုံး၊ ဦးေႏွာက္ေသြးေၾကာမ်ား က်န္းမာ သန္စြမ္း ေစမႈကုိလည္း ပံ႔ပုိးေပးႏုိင္တယ္။ မ်က္စိအားကုိ ထိန္းေပးႏုိင္တယ္။ ၾကက္မ်က္သင့္ စတဲ႔ မ်က္စိ ေရာဂါမ်ားကုိ ကာကြယ္ေပးႏုိ္င္တယ္။

ကုိယ္ေပၚက သတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

  လက္သည္းခြံေပၚ အခ်ဳိင့္အရစ္မ်ားေပၚျခင္း၊ အေရျပား ၾကမ္းတမ္းမြဲေျခာက္ျခင္း၊ အေရျပား ေလ်ာ့ရိ ေလ်ာ့ရဲျဖစ္ၿပီး ရင့္ေရာ္ျခင္း၊ အျမင္မႈန္ဝါးျခင္း၊ မွတ္ဥာဏ္ယုတ္ေလ်ာ့ျခင္း။

ဗီတာမင္ေအၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

တိရိစာၦန္အသည္း (အထူးသျဖင့္ ၾကက္အသည္း)၊ ငါးလင္ပန္း၊ ၾကက္ဥအဝါႏွစ္၊ ေထာပတ္၊ မုန္လာဥနီ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ၾကက္သြန္ျဖဴ၊ နံနံပင္၊ ကန္စြန္းဥ၊ သံပုရာသီး။

မွတ္ခ်က္

ကြန္ပ်ဴတာစာစီသမား၊ ကားေမာင္းသမားေတြလုိ မ်က္စိအားစုိက္ရသူမ်ားဟာ ဗီတာမင္ေအကုိ ပုိမုိ ျဖည့္တင္းဖုိ႔လုိတယ္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ႏုိ႔တုိက္မိခင္မ်ားအေနျဖင့္ေတာ့ ဗီတာမင္ေအကုိ မမ်ားေအာင္ ထိန္းေပးပါ။

ဗီတာမင္ဒီ

အာနိသင္

          လူ႔ခႏၶာကုိယ္အတြင္း ကယ္လစီယမ္ဓာတ္ ညီညြတ္မွ်တေအာင္ ထိန္းေပးတယ္။ ကယ္လစီယမ္ႏွင့္ ေဖာ့စဖရပ္ဓာတ္မ်ားရဲ႕ စုပ္ယူမႈႏွင့္ ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္မ်ားကုိ အားေပးတယ္။ အ႐ုိးမပြေအာင္ ကာကြယ္ေပးတယ္။ အ႐ုိးကုိ က်န္းမာသန္စြမ္းေစတယ္။ ခႏၶာကုိယ္ကေနဗီတာမင္ေအကုိ စုပ္ယူ လက္ခံရရွိေရးမွာလည္း ပံ႔ပုိးေပးတယ္။

ကုိယ္ေပၚကသတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

          ေခၽြးထြက္မ်ားျခင္း၊ စိတ္ေလာႀကီးျခင္း၊ သြားပုိးထုိးျခင္း၊ အ႐ုိးက်ဳိးလြယ္ျခင္း၊ ၾကြက္တက္ျခင္း၊ အေၾကာဆြဲျခင္း။

ဗီတာမင္ဒီၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

          ႏြားႏုိ႔၊ ၾကက္ဥအဝါႏွစ္၊ ငါးေသတၱာငါး၊ အသည္း၊ ငါးႀကီးဆီ။

မွတ္ခ်က္

          ေန႔စဥ္ ပုံမွန္စားေသာက္မႈရွိၿပီး ေနေရာင္ျခည္ႏွင့္ အျမဲထိေတြ႕မႈရွိလွ်င္ ဗီတာမင္ဒီ ခ်ဳိ႕တဲ႔တဲ႔ လကၡဏာမ်ား မေပၚႏုိင္ပါ။

ဗီတာမင္ဘီဝမ္း

အာနိသင္

          ခႏၶာကုိယ္တြင္းက သၾကားဓာတ္ရဲ႕ ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္မွာ ပါဝင္ကူညီတယ္။ အာ႐ုံေၾကာ၊ ႏွလုံးႏွင့္ အစာေျခ အဖြဲ႕မ်ားရဲ႕ လုပ္ငန္းမ်ား ပုံမွန္လည္ပတ္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေပးတယ္။ ဇီဝစြမ္းအားကုိ လည္း ျမွင့္တင္ေပးတယ္။

ခႏၶာကုိယ္ေပၚက သတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

                ဝမ္းခ်ဳပ္၍ စျမင္းထျခင္း၊ အခ်ိန္ၾကာရွည္စြာအစာမေၾကျခင္း၊ ေမာပန္းလြယ္ျခင္း၊ ေျခလက္မ်ား

ထုံက်ဥ္ျခင္း၊ ေျခသလုံးတြင္ တစ္ခါတစ္ရံ နာက်င္ ကုိက္ခဲတတ္ျခင္း။

ဗီတာမင္ဘီဝမ္းၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

          ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ လုံးတီးဆန္ၾကမ္း၊ ႏြားႏုိ႕၊ အိမ္ေမြး ၾကက္၊ ဘဲ၊ ငန္း၊ တိရိစာၦန္မ်ားရဲ႕ႏွလုံး၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ဦးေႏွာက္၊ အခြံမာသီးရဲ႕ အေစ႔အဆန္မ်ား၊ ေရႊဖ႐ုံသီး။

မွတ္ခ်က္

          ဂ်ဳံ၊ ဆန္ စတဲ႔ ေကာက္ႏွံမ်ားမွာ ဗီတာမင္ဘီဝမ္း ၾကြယ္ဝစြာပါရွိတယ္။ အဓိကအားျဖင့္ေတာ့ အေစ႔တြင္းက ပင္ေလာင္းအဆံ၊ ဖြဲႏုဖြဲၾကမ္းမ်ားမွာ ပါဝင္တယ္။ ဆန္ကုိေဖြးေအာင္ ဖြတ္ျခင္းျဖင့္ ပ်က္စီး ေလလြင့္သြားႏုိင္လုိ႔ လုံးတီးဆန္ၾကမ္း မ်ားမ်ားစားတာက အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

ဘီတာမင္ဘီတူး

အာနိသင္

          ခႏၶာကုိယ္တြင္းက ဇီဝကမၼျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္မႈမ်ားမွာ ပါဝင္ကူညီတယ္။ အေရျပား အက်ိေျမွး၊ ၾကြက္သားႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာအဖြဲ႕မ်ားမွာ စြမ္းအားျပည့္ေစဖုိ႔အတြက္ အေရးပါပါတယ္။

ကုိယ္ေပၚက သတိေပးေဖာ္ျပခ်က္

          ပါးစပ္နံျခင္း၊ ႏွာေခါင္းအတြင္း နီျမန္းေရာင္တင္းျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း၊ အိပ္မရျခင္း၊ ေခါင္းကုိက္ျခင္း၊ စိတ္ႏုံးခ်ည့္ျခင္း၊ မ်က္ၾကည္လႊာေရာင္ရမ္းျခင္း၊ အေရျပား အဆီျပန္ျခင္း၊ ေခါင္းေဗာက္ထျခင္း၊ အလင္းေရာင္ မၾကည့္ရဲျခင္း၊ ေျခဖဝါး လက္ဖဝါးမ်ား ေႏြးေနျခင္း။

ဗီတာမင္ဘီတူး ၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

          တိရိစာၦန္အသည္း၊ေက်ာက္ကပ္၊ ၾကက္သား၊ ၾကက္ဥအဝါႏွစ္၊ ပဲပုပ္ပဲ၊ ႏြားႏုိ႔၊ ၾကြက္နားရြက္မႈိ၊ လုံးတီးဆန္။

မွတ္ခ်က္

          ဗီတာမင္ဘီတူးကုိ အလြယ္တကူဖ်က္စီးႏုိင္တဲ႔ အရာမ်ားကေတာ့ ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္၊ ေရ၊ အယ္ကာလီ ႏြယ္တဲ႔ပစၥည္း၊ ဆာလ္ဖာအုပ္စုဝင္ေဆးမ်ားႏွင့္ အရက္ပ်ံမ်ားပါပဲ။ သေႏၶတားေဆး ေသာက္တဲ႔ကာလ၊ ကုိယ္ဝန္ ေဆာင္ႏွင့္ ႏုိ႔တုိက္တဲ႔ကာလမ်ားမွာ ဗီတာမင္ဘီတူးကုိ အမ်ားအျပား မွီဝဲ ျဖည့္တင္းေပးဖုိ႔လုိပါတယ္။

ဘီတာမင္ဘီသရီး

အာနိသင္

          အေရျပားက်န္းမာေရးႏွင့္ ေသြးလွည့္ပတ္မႈမ်ားကုိ အားေပးတယ္။ အာ႐ုံေၾကာအဖြဲ႕ရဲ႕လုပ္ငန္း ပုံမွန္ေရး အတြက္ ကူညီတယ္။ အာဟာရဓာတ္မ်ဳိးစုံ စုပ္ယူအသုံးခ်ႏုိင္ဖုိ႔ စြမ္းေဆာင္ေပးတယ္။ ေရာဂါ ခုခံကာကြယ္စြမ္းအား ရွိတဲ႔ ပဋိပစၥည္းမ်ားျဖစ္ေပၚဖုိ႔ ေစ႔ေဆာ္ေပးတယ္။

ကုိယ္ေပၚကသတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

          လွ်ာေရာင္ကုိင္း နာက်င္ျခင္း၊ ပါးစပ္နံျခင္း။

ဘီတာမင္ဘီသရီးၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

          အသည္း၊ အသား၊ ၾကက္ဥအဝါႏွစ္၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိး။

ဗီတာမင္ဘီဆစ္

အာနိသင္

          ေရာဂါၿပီးမႈကုိ အားေပးတယ္။ ကုိယ္တြင္းအဂၤါ ကလီစာမ်ား အားယုတ္က်ဆင္းမႈမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးတယ္။

ကုိယ္ေပၚကသတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

         ႏႈတ္ခမ္းႏွင့္လွ်ာမ်ား ေရာင္ကုိင္းနာက်င္မႈ၊ ၾကြက္တက္မႈ၊ အနာဒဏ္ရာမ်ား မက်က္မႈ၊ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္မ်ား ဆုိးဝါးစြာ ပ်ဳိ႕အန္မႈ။

ဗီတာမင္ဘီဆစ္ၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

          အမဲသား၊ ၾကက္သား၊ ငါး၊ အတြင္းကလီစာမ်ား၊ ျမင္းစားဂ်ဳံ၊ ဂ်ဳံေစ႔အပင္ေပါက္၊ ဂ်ဳံဖြဲ၊ စားေတာ္ပဲ၊ ပဲပုပ္ပဲ၊ ေျမပဲ၊ သစ္ၾကားသီး။

မွတ္ခ်က္

          တီဘီေဆး သုံးစြဲေနသူမ်ား၊ မဟုိမုန္းပါတဲ႔ သေႏၶတားေဆး သုံးစြဲေနသူမ်ား၊ အပူခ်ိန္ျမင့္တဲ႔ေနရာႏွင့္ ဓာတ္ေရာင္ျခည္ျဖာတဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ အလုပ္လုပ္သူမ်ားဟာ ဗီတာမင္ဘီဆစ္ကုိ ပုိမုိ ျဖည့္တင္းေပးဖုိ႔ လုိပါတယ္။

                                                       ဗီတာမင္ဘီတြဲ

 

အာနိသင္

          ေသြးအားနည္းတာမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးတယ္။ ေသြးရည္အတြင္း ေအာက္စီဂ်င္ သယ္ေဆာင္မႈ စြမ္းအားကုိ ျမင့္ေစတယ္။ မွတ္ဥာဏ္ ထက္သန္ေစတယ္။ အာ႐ုံေၾကာအဖြဲ႕ကုိ က်န္းမာသန္စြမ္းေစတယ္။

ကုိယ္ေပၚက သတိေပးေဖာ္ျပခ်က္

         ေမာပန္းလြယ္ျခင္း၊ စိတ္မရႊင္ျခင္း၊ မွတ္ဥာဏ္ေလ်ာ့နည္းျခင္း၊ ကုိယ္ခံအား က်ဆင္းျခင္း၊ ေသြးအားနည္း ျဖင္း၊ ဆံပင္က်ဲပါးျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း။

ဗီတာမင္ဘီတြဲၾကြယ္ဝတဲ႔အစာမ်ား

          အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္၊ ငါး၊ ႏြားႏုိ႔။

မွတ္ခ်က္

          တိရိစာၦန္ရဲ႕ ကလီစာ၊ အသား၊ ႏုိ႔မ်ားမွသာ ဗီတာမင္ဘီတြဲပါဝင္လုိ႔ သက္သတ္လြတ္သမားမ်ားမွာ ဗီတာမင္ ဘီတြဲ ခ်ဳိ႕တဲ႔တတ္တယ္။

ဗီတာမင္ေက

အာနိသင္

          အသည္းရဲ႕ အဆိပ္ေျဖအားကုိ ျမွင့္ေပးတယ္။ ဆီးရႊင္ေစတယ္။ ေသြးတုိးက်ေစတယ္။

ကုိယ္ေပၚကသတိေပးေဖာ္ျပခ်က္

          ႏွာေခါင္းေသြးထြက္ျခင္း၊ ဆီးမွာေသြးပါျခင္း၊ အေရျပား အက်ိေျမွးမွာ အနီစက္ေပၚျခင္း၊ အစာအိမ္ ေသြးထြက္ျခင္း။

ဗီတာမင္ေကၾကြယ္ဝစြာပါတဲ႔အစာမ်ား

          အစိမ္းေရာင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္မ်ား၊ အသည္း၊ ဂ်ဳံႏွင့္ဆန္ စတဲ႔ ေကာက္ႏွံမ်ား။

ႏုိင္ယာစင္ (Niacin)

အာနိသင္

          အစာေျခအဖြဲ႕ကုိ အားေပးကူညီတယ္။ ကိုလက္စထေရာလ္ႏွင့္ ႀတဳိင္ဂလစ္စ႐ုိက္ (Triglycerides) ေတြကုိ ေလ်ာ့နည္းေစတယ္။ ပယ္လာဂရာေရာဂါ (Peliagra)ကုိသက္သာ ေပ်ာက္ကင္း

ေစပါတယ္။

ကုိယ္ေပၚကသတိေပးေဖာ္ျပခ်က္မ်ား

          အေရျပားေရာင္ရမ္းျခင္း၊ ေခါင္းကုိက္ျခင္း၊ မူးေဝျခင္း၊ ႏုံးခ်ည့္အားေပ်ာ့ျခင္း၊ ရင္ကယ္ျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း။

ႏုိင္ယာစင္ (Niacin) ၾကြယ္ဝစြာပါဝင္တဲ႔အစာမ်ား

          အသား၊ အသည္း၊ ငါး၊ ဂ်ဳံႏွင့္ျပဳလုပ္ေသာ အစာမ်ား၊ ဘီယာေဖာက္တေစး၊ ဂ်ဳံေစ႔အေညွာက္။

မွတ္ခ်က္

          ဆီးခ်ဳိ၊ မ်က္တြင္း ဖိအားလြန္ေရာဂါ (Glaticoma)၊ ေလးဖက္နာ၊ သည္းေျခေရာင္၊ အသည္းေရာဂါ၊ ကလီစာ အတြင္းလႈိက္စားနာ စတဲ႔ ေရာဂါရွိသူမ်ားႏွင့္ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ ႏုိ႔တုိက္မိခင္မ်ား အေနျဖင့္ ႏုိင္ယာစင္ကုိ သတိထား သုံးစြဲဖုိ႔လုိပါတယ္။

ဖုိ႔လစ္အက္ဆစ္ (Folic acid)

အာနိသင္

          ေသြးအားနည္းမႈႏွင့္ ပါးစပ္အနာမ်ားမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးတယ္။ ဖုိ႔လစ္အက္ဆစ္ကုိ တားႏွိမ္ေပးတဲ႔ ေဆးမ်ားဟာ အက်ိတ္ဖုႀကီးထြားမႈႏွင့္ ဆဲလ္တုိးပြားမႈကုိ ခုခံႏုိင္စြမ္းရွိလုိ႔ ကင္ဆာေရာဂါမ်ဳိးစုံရဲ႕ ဓာတုကုထုံး နည္းမွာ သုံးစြဲလာေၾကာင္း ေတြ႕ရတယ္။

ကုိယ္ေပၚကသတိေပးေဖာ္ျပခ်က္

         ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ပါးစပ္အနာေပါက္ျခင္း၊ ခႏၶာကုိယ္ခ်ည့္နဲ႔ျခင္း၊ အားေပ်ာ့ျခင္း၊ အိပ္မရျခင္း၊ ေမ႔တတ္ ျခင္း၊ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း။

ဖုိ႔လစ္အက္ဆစ္ၾကြယ္ဝစြာပါဝင္တဲ႔အစာမ်ား

          ဟင္းရြက္စိမ္းမ်ား၊ ေရွာက္၊ သံပရာအုပ္စုဝင္ အသီးမ်ား၊ ဂ်ဳံျဖင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အစာမ်ား။

မွတ္ခ်က္

          ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ႏွင့္ ႏုိ႔တုိက္မိခင္မ်ားဟာ ဖုိ႔လစ္အက္ဆစ္ကုိ ဂ႐ုစုိက္ ျဖည့္တင္းေပးပါ။ ဗီတာမင္စီႏွင့္ အတူမစားသင့္ပါ။ အစာအိမ္ႏွင့္အူတြင္းမွာ ဖုိ႔လစ္အက္ဆစ္ စုပ္ယူတာကုိ ဗီတာမင္စီက ေႏွာက္ယွက္ႏုိင္လုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗီတာမင္ခ်ဳိ႕တဲ႔မႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ အခ်က္ျပလကၡဏာမ်ား

ပါးစပ္က အခ်က္ျပလကၡဏာ

          ႏႈတ္ခမ္းေထာင့္နီၿပီး ကြဲအက္ျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းႏွင့္လွ်ာမ်ား နာျခင္းျဖစ္လွ်င္ အာဟာရခ်ဳိ႕တဲ႔မႈေၾကာင့္ က်ီးကန္း ပါးစပ္နာျဖစ္တာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားလွ်င္ ပါးစပ္မွာ အနာေပါက္ျခင္းႏွင့္ ျပန္ရည္ေၾကာ က်ိတ္ဖု ေရာင္ျခင္းေတြ ျဖစ္လာႏုိင္ပါတယ္။ က်ီးကန္းပါးစပ္နာ ျဖစ္ရတဲ႔အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ သံဓာတ္ႏွင့္ ဗီတာမင္ ဘီတူး၊ ဘီဆစ္တုိ႔ ခ်ဳိ႕တဲ႔လုိ႔ပါပဲ။ ေနာက္ၿပီး ဗီတာမင္ ဘီတူးႏွင့္ ဘီဆစ္ ႏွစ္မ်ဳိး ခ်ဳိ႕တဲ႔လွ်င္ ေသြးအားနည္းတာ ျဖစ္ပြားၿပီး ခႏၶာကုိယ္ရဲ႕ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖဳိးမႈကုိလည္း ထိခုိက္ႏုိင္တယ္။

 

လုိက္နာရန္

          ဟင္းႏုႏြယ္အရြက္လုိ အစိမ္းေရာင္ရင့္တဲ႔ ဟင္းရြက္မ်ား၊ ဝက္သား၊ အမဲသား၊ အသည္း၊ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးေတြကုိ မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ ဗီတာမင္ဘီ ေဆးျပားမ်ားကုိလည္း မီွဝဲႏုိင္ပါတယ္။

ႏႈတ္ခမ္းကအခ်က္ျပလကၡဏာ

          ႏႈတ္ခမ္းအေရာင္ ေျခာက္ေသြ႕ေမွးမိန္၊ ကြဲအက္၊ အေဖးကြာျခင္းျဖစ္လွ်င္ ႏႈတ္ခမ္းမွာ ေရာဂါရွိတဲ႔ လကၡဏာပါ။ ဗီတာမင္ဘီႏွင့္ စီ ခ်ဳိ႕တဲ႔ေနတာကုိ ေဖာ္ျပတာပါ။

လုိက္နာရန္

          မုန္ညင္းရြက္၊ ေရွာက္၊ လိေမၼာ္၊ သံပုရာသီးမ်ား၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး၊ ဘူး၊ ဖ႐ုံသီးမ်ားႏွင့္ အာလူးေတြကုိ မ်ားမ်ား စားေပးပါ။ ဗီတာမင္ဘီႏွင့္ စီ ေဆးျပားမ်ားကုိလဲ မွီဝဲႏုိင္ပါတယ္။

လွ်ာေပၚက အခ်က္ျပလကၡဏာ

          သင့္လွ်ာဟာ အလြန္ေခ်ာမြတ္ၿပီး ရသာဖူးမ်ား ၿပိန္းၿပိန္းထေနျခင္း၊ နီျမန္ျခင္း၊ လွ်ာဖ်ားႏွစ္ဖက္ ဝါေန၊ ျဖဴေနျခင္းမ်ားျဖစ္လွ်င္ ဖုိးလစ္အက္ဆစ္ (Folic acid) ႏွင့္ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ႔ေၾကာင္း ျပေနတာပါ။ ဖုိးလစ္အက္ဆစ္ ႏွင့္ သံဓာတ္မ်ားခ်ဳိ႕တဲ႔ေနလွ်င္ ႐ုိးတြင္းျခင္ဆီရဲ႕ ေသြးနီဥထုတ္လုပ္မႈကုိ ထိခုိက္တဲ႔အတြက္ လွ်ာေရာင္ျခင္း၊ ေသြး အားနည္းျခင္း၊ အစာအိမ္ႏွင့္ အူလုပ္ငန္းစြမ္းရည္ ကေမာက္ကမျဖစ္ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ လူရဲ႕ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖဳိးမႈကုိ ညံ့ဖ်င္းေစႏုိင္တယ္။

လုိက္နာရန္

          တိရိစာၦန္မ်ားရဲ႕ အသည္း၊ ဟင္းႏုႏြယ္ရြက္ေတြကုိ မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ ဖုိးလစ္အက္ဆစ္ေဆးျပားႏွင့္ ဗီတာမင္ေဆးျပားကုိလည္း မွီဝဲပါ။

ဆံပင္ေပၚက အခ်က္ျပလကၡဏာ

          ဆံပင္ကၽြတ္ျခင္း၊ ဆံပင္ဆြဲႏႈတ္တဲ႔အခါ နာက်င္မႈ မခံစားရျခင္း၊ ဆံပင္ေမႊးမ်ား လိမ္တြန္႔ေကာက္ေကြးျခင္း ျဖစ္ေနလွ်င္ ဗီတာမင္စီႏွင့္ သံဓာတ္ခ်ဳိ႕တဲ႔ေနတဲ႔ ေဖာ္ျပခ်က္ပါ။ ဆံပင္က အေရာင္ေဖ်ာ့လာ၊ ေပ်ာ့လာလွ်င္ ဗီတာမင္ဘီတြဲ ခ်ဳိ႕တဲ႔တဲ႔ ေဖာ္ျပခ်က္ပါ။ ဗီတာမင္ဘီတြဲခ်ဳိ႕တဲ႔လွ်င္ ေသြးနီဥထုတ္လုပ္မႈႏွင့္ အာ႐ုံေၾကာ အစုအဖြဲ႕ရဲ႕ လုပ္ငန္းေတြကုိ ထိခုိက္ႏုိင္ပါတယ္။

လုိက္နာရန္

          ႏုိ႔ထြက္ အစားအစာမ်ား၊ တိရိစာၦန္မ်ားရဲ႕ အသည္း၊ ငါးႏွင့္ ပဲအမ်ဳိးမ်ဳိးကုိ မ်ားမ်ားစားေပးပါ။ ဗီတာမင္ဘီ ေဆးျပားမ်ားကုိလည္း မွီဝဲပါ။

ဗီတာမင္ေဆးျပားမ်ားကုိ သိပၸံနည္းက်စြာမွီဝဲျခင္း

          ခုေခတ္လူေတြဟာ ဗီတာမင္ျဖည့္တင္းဖုိ႔ ဗီတာမင္ေဆးျပားေတြအေပၚ ပုိမုိမွီခုိလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပညာရွင္မ်ား သတိေပးထားတာကေတာ့ ဗီတာမင္ျဖည့္တင္းဖုိ႔ အေကာင္းဆုံးနည္းဟာ အစားအစာထဲကေန သဘာဝ ဗီတာမင္ကုိ ရယူနည္းပါပဲလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

          သုေတသန ေတြ႕ရွိခ်က္မ်ားအရ အစားအစာထဲမွာပါရွိတဲ႔ သဘာဝ ဗီတာမင္ေအကုိ ေသြးရည္ဟာ ပုိမုိ ေကာင္းမြန္စြာ (၁.၅၄ဆ) စုပ္ယူႏုိင္တယ္။ ဗီတာမင္ ဘီဝမ္းေဆးျပားစားတာထက္ အစားအေသာက္မွာပါတဲ႔ သဘာဝ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းကုိ ေသြးရည္က (၁.၃၈ဆ) ပုိစုပ္ယူႏုိင္ၿပီး အခ်ိန္ကာလအရ (၁.၂၇ဆ) ပုိၾကာစြာ ရွိေန ႏုိ္င္တယ္။ ဗီတာမင္စီ ေဆးျပားစားတာထက္ သဘာဝ ဗီတာမင္စီကုိ ေသြးဆဲလ္နီမ်ားက (၁.၇၄ဆ) ပုိၿပီး စုပ္ယူ ႏုိင္တယ္။ ဒါ႔အျပင္ သဘာဝဗီတာမင္စီကုိ တစ္လေလာက္ျဖည့္တင္းလွ်င္ ကုိလက္စထေရာလ္ပမာဏ အေတာ္ က်ဆင္းလာတာကုိ ေတြ႕ႏုိင္တယ္။ ဗီတာမင္စီ ေဆးျပားစား႐ုံျဖင့္ေတာ့ ဒီလုိ အက်ဳိးအာနိသင္ေပၚတာ မေတြ႕ရပါ။

          ဗီတာမင္ေဆးျပားမ်ားကုိ မွီဝဲသုံးစြဲမယ္ဆုိလွ်င္ သင့္မွာ ဗီတာမင္ခ်ဳိ႕တဲ႔တဲ႔ လကၡဏာမ်ား ရွိ၊ မရွိ ၾကည့္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ဗီတာမင္ေဆးျပားမ်ားကုိ စနစ္တက် သုံးစြဲဖုိ႔ဆုိလွ်င္ ဗီတာမင္မ်ဳိးစုံရဲ႕ အက်ဳိးအာနိသင္၊ သုံးစြဲပုံ၊ သုံးစြဲ နည္းႏွင့္ ဗီတာမင္ခ်ဳိ႕တဲ႔တဲ႔ လကၡဏာ၊ ထူးျခားခ်က္ေတြကုိ သိရွိထားဖုိ႔လုိပါတယ္။ ဒါမွ အနာနဲ႔ေဆး တည့္ေအာင္ တကယ္လုိအပ္တာကုိ ျဖည့္တင္းႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ လက္လြတ္စပယ္ သုံးစြဲတာကုိ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။ အထူးသျဖင့္ ဗီတာမင္ေဆးျပားကုိ အားေဆးအျဖစ္ ကာလတာရွည္ မသုံးစြဲ သင့္ပါ။ လူကုိ ဒုကၡေပးလာႏုိင္ပါတယ္။

ဗီတာမင္ေဆးျပားမ်ားသုံးစြဲရာတြင္ သိပၸံနည္းက်တဲ႔ပမာဏ

ဗီတာမင္ အမ်ဳိးအမည္	ေန႔စဥ္သုံးစြဲမႈ အျမင့္ဆုံးပမာဏ	ကာလတာရွည္ လြန္ကဲစြာသုံးစြဲလွ်င္ ေပၚေပါက္ေသာ ဆုိးက်ဳိးမ်ား
ဗီတာမင္အီး	၂၀၀ - မီလီဂရမ္	ေသြးတြင္း အတုံးအခဲဖတ္ေၾကာင့္ ေသြးျပန္ေၾကာ ေရာင္ျခင္း၊ ေသြးတုိးျခင္း၊ ၾကြက္သား ႀကဳံလွီျခင္း၊ တကုိယ္လုံး ႏုံးခ်ည့္ျခင္း၊ ရင္သားႀကီးလာျခင္း။
ဗီတာမင္စီ	၁ - ဂရမ္	ဝမ္းေလွ်ာျခင္း၊ အစာအိမ္ အခ်ဥ္ဓာတ္ လြန္ကဲျခင္း၊ အစာအိမ္ ရည္ ေျပာင္းျပန္စီးျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ ေက်ာက္တည္ျခင္း၊ အခ်ဳိ႕ အမ်ဳိးသမီးမ်ားမွာ သေႏၶတည္စြမ္းအား နိမ့္ပါးလာျခင္း။
ဗီတာမင္ေအ	၁၀ - မီလီဂရမ္	ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းျခင္း၊ ပ်ဳိ႕အန္ျခင္း၊ ေသြးအားနည္းျခင္း၊ ဆံပင္ႏွင့္ အေမႊးအမွင္မ်ား ေျခာက္ေသြ႕ျခင္း၊ သုိ႔မဟုတ္ ကၽြတ္က်ျခင္း၊ အေရျပား ေျခာက္ေသြ႕ ယားယံျခင္း၊ ေျခလက္ နာက်င္ျခင္း၊ မ်က္စိ ျပဴးထြက္လာျခင္း၊ ေခါင္းျပင္းထန္စြာ ကုိက္ခဲျခင္း။
ဗီတာမင္ဒီ	၄၀ - မုိက္ခ႐ုိဂရမ္	ကုိယ္အနည္းငယ္ပူျခင္း၊ ဂနာမၿငိမ္ျဖစ္ျခင္း၊ ငုိယုိဆူပူျခင္း၊ အစာ မစားလုိျခင္း၊ ကုိယ္အေလးခ်ိန္ က်ဆင္းျခင္း၊ အသည္း ႀကီးျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ အားနည္းျခင္း၊ အ႐ုိး ၾကြပ္ဆတ္ျခင္း၊ (အ႐ုိးေပ်ာ့ ေရာဂါထက္ ဆုိးပါတယ္)

စာေရးဆရာမင္းစံအိမ္ေရးသားေသာ "ကုိယ္တြင္းကအဆိပ္အပုပ္ရွင္းထုတ္ပါ" စာအုပ္ပါ ဗီတာမင္မ်ားအေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္။