တညင္းသီးအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

 တညင္းသီးကို ႀကဳိက္တဲ့လူလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အမ်ဳိးသမီးေတြ
ျဖစ္မယ္ထင္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တညင္းသီး ပါ။ တညင္းသီးကုိ English လုိ
Djenkol Bean လုိ ့ေခၚၿပီး၊ သူ ့ရဲ ့ Scientific name ကေတာ့ Pithecolobium -lobatum
လုိ ့ေခၚပါတယ္။ တညင္းသီးမွာ လူကုိအက်ဳိးျပဳတဲ့ ဗီတာမင္ဓာတ္ ပါဝင္မႈ မ႐ွိပါဘူး။


သူ ့မွာ ပါဝင္တာကေတာ့ လူကုိ ဒုကၡေပး ႏုိင္တဲ့ အဆိပ္ဓာတ္ပါ။ တညင္းသီးမွာ
Djenkolic acid ဆုိတဲ့ အဆိပ္ေတြ ၀.၃% ကေန ၁.၃% အထိ ပါဝင္ပါတယ္။
တညင္းသီးဟာ အဆိပ္သင့္တတ္တဲ့ အစားအစာတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ တညင္းသီးအဆိပ္
သင့္တာကုိ Djenkilism လုိ ့ခၚပါတယ္။ အဆုိး႐ြားဆုံးကေတာ့ ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ခုစလုံး
တစ္ၿပဳိင္နက္ပ်က္စီးၿပီး အသက္ဆုံး႐ႈံးတဲ.အထိ ျဖစ္ႏုိင္တာပါပဲ။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ တညင္သီး
ေပါတဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ပဲခူးတုိင္း၊ ေ႐ြက်င္နဲ. သံေတာင္ႀကီးေဒသေတြမွာ
တညင္းသီးအဆိပ္သင့္မႈ အမ်ားဆုံးေတြ ့ရပါတယ္။ တညင္းသီးေပါတဲ့ ရာသီမွာ အဆုိးဆုံး
ျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ အဆိပ္သင့္မႈေၾကာင့္ အသက္ဆုံး႐ႈံးမႈေတြ ႐ွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အဆိပ္
သင့္တဲ.အခါ ေဆး႐ုံ တက္ေရာက္ၿပီး စနစ္တက်ကုသမႈ မခံယူရင္ေသဆုံးဖုိ ့လမ္း ပုိမ်ား
တယ္လုိ ့ဆုိပါတယ္။

အဆိပ္သင့္ျခင္း
----------------
တညင္းသီးအဆိပ္ရဲ႕ ဖြဲ.စည္းပုံေမာ္လီက်ဳးကေတာ့ အပ္ေခ်ာင္းပုံေလးေတြကုိ ပုတီး
သီသလုိ သီထားတဲ့ပုံျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္႐ွည္ၿပီး တစ္ခုနဲ ့တစ္ခု အလြယ္တကူ
ခ်ိတ္တြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ ့ ခႏၶာကုိယ္မွာ အဆိပ္ေတြဝင္လာရင္ အသည္းက
ပ်က္ျပယ္ေအာင္ လုပ္ေပးပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္ကေတာ့ ခႏၶာကုိယ္က အညစ္အေၾကး
ေတြကုိ စြန္ ့ထုတ္ေပးပါတယ္။ တညင္းသီးစားလုိက္ရင္ ပါဝင္တဲ့အဆိပ္ေတြဟာ ေသြးထဲ
ကုိ အရင္ေရာက္သြားပါတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါ အသည္းကုိေရာက္ပါတယ္။ အသည္းဟာ
ခႏၶာကုိထဲကုိ ေရာက္လာတဲ့ အဆိပ္ေတြကုိ ပ်က္ျပယ္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ေပမယ့္
တညင္းသီးမွာပါတဲ့ အဆိပ္ကုိေတာ့ ပ်က္ျပယ္ေအာင္ မလုပ္ႏုိင္ဘူးလုိ ့ဆုိပါတယ္။
အဲဒီအခါ ေက်ာက္ကပ္ကေန စြန္ ့ထုတ္ဖို ့ႀကဳိးစားရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တညင္းသီး
အဆိပ္ေမာ္လီက်ဳးရဲ ့ တည္ေဆာက္ပုံေၾကာင့္ ဆီးျပြန္ငယ္ေလးေတြ ပိတ္ဆုိ ့တတ္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး အပ္ေခ်ာင္းပုံ အဆိပ္ေမာ္လီက်ဳးေတြကထုိးလုိ. ေသြးေၾကာေလးေတြ
ေပါက္တတ္္ပါတယ္။ အဲဒီအခါ ဆီးသြားရင္ ေသြးပါတာ၊ ဆီးသြားနည္းတာေတြ ျဖစ္လာ
ပါမယ္။ ပုိၿပီးဆုိးလာတဲ့ အခါ ဆီးလမ္းေၾကာင္းပိတ္ၿပီး ဆီး လုံးဝသြားလုိ႔မရ ျဖစ္လာပါမယ္။
 ေက်ာက္ကပ္ႏွစ္ခုစလုံးက ဆီးမထြက္ႏုိင္လုိ ့ တင္းလာၿပီး မခံမရပ္ႏုိင္ေအာင္ နာက်င္
လာပါမယ္။ ေသြးထဲမွာ Urea နဲ ့ အဆိပ္အေတာက္ေတြ မ်ားလာၿပီး ေဆး႐ုံကုိ အခ်ိန္မီ
တက္ေရာက္ကုသမႈ မခံယူရင္ အသက္ေသဆုံးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါကုိ ႐ုတ္တရက္
ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးျခင္း (Acute renal failure) လုိ ့ခၚပါတယ္။ ေက်ာက္ကပ္သန္႔စင္
စက္ (Renal dialysis) နဲ ့ အခ်ိန္မီ ကုသႏုိင္မွသာ အျမန္ဆုံးသက္သာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တညင္းသီးစားမယ္ဆုိရင္
-------------------------
တညင္းသီးမွာပါတဲ့ အဆိပ္ဓာတ္ဟာ ေရမွာအနည္းငယ္သာ ေပ်ာ္ဝင္တဲ့ အဆိပ္မ်ဳိး
ျဖစ္ပါတယ္။ ေပ်ာ္၀င္ႏႈန္းက ၀.၅% သာျဖစ္ပါတယ္။ တညင္းသီးကုိ ျပဳတ္လုိက္ရင္
အဆိပ္ဓာတ္နည္းနည္းသာ ေပ်ာ္ဝင္ၿပီး ျပည့္ဝသြားတဲ့အတြက္ အဆိပ္ေတြ ထပ္ၿပီး
မေပ်ာ္ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေရနဲ ့ျပဳတ္တဲ့အခါ တစ္ႀကိမ္တည္းနဲ ့ မလုံေလာက္ပါဘူး။
အနည္းဆုံး သုံးႀကိမ္မွ ငါးႀကိမ္ထိ ေရမ်ားမ်ားနဲ ့ ျပဳတ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျပဳတ္ၿပီးတဲ့
ေရေတြကုိလည္း သြန္ပစ္ၿပီး ေရအသစ္နဲ ့ ထပ္ျပဳတ္ရမွာပါ။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ အႏၱရာယ္
ေတာ္ေတာ္ေလ်ာ့သြားမွာပါ။ တညင္းသီးအဆိပ္ဟာ 300C ေက်ာ္မွသာ ဓာတ္ျပယ္
ပ်က္စီးပါတယ္။ ေရဆူမွတ္ဟာ100ֹC သာ႐ွိတာေၾကာင့္ဘယ္လုိမွ ဓာတ္မျပယ္ႏုိင္ပါဘူး။
တကယ္လုိ႔မ်ား မီးဖုတ္ၿပီးစားရင္ အဆိပ္ေတြဟာ ဓာတ္လည္းမျပယ္၊ အျပင္လည္း
မေရာက္ေတာ့ 100% ခႏၶာကုိယ္ထဲေရာက္ၿပီး ဒုကၡေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။ တညင္းသီးကုိ
ဆားရည္မွာ ၾကာၾကာစိမ္ၿပီးစာရင္ေတာ့ အဆိပ္ေတြေတာ္ေတာ္ေလး ေလ်ာ့နည္းသြား
တယ္လုိ ့ဆုိပါတယ္။ တညင္းသီး အဆိပ္ဟာ ဆားရည္မွာ အလြယ္တကူ ေပ်ာ္ဝင္ပါတယ္။
 သိပၸံနည္းအရ pH မ်ားေလေလ ေပ်ာ္ဝင္မႈ Solubility မ်ားေလေလျဖစ္ပါတယ္။

အနံ႔ျပင္းျပင္း၊ အဆိပ္ျပင္းျပင္း
--------------------------------
တညင္းသီးစားၿပီးတဲ့အခါ ပါးစပ္မွာနံေနတာ၊ ဆီးသြားရင္ အနံ ့ဆုိးတာေတြဟာ
ခႏၶာကုိယ္ထဲမွာ အဆိပ္ေတြဝင္ေနၿပီလုိ ့ဆုိလုိတာပါပဲ။ တညင္းသီးအဆိပ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
WHO(1970), South East Journal of Tropical Medicine(1978) စသျဖင့္ ထုတ္ျပန္
ေရးသားထားတာေတြလည္း ႐ွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စားၿပီးရင္ ခႏၶာကုိယ္ကုိလည္း ဒုကၡေပး
သလုိ အိမ္သာထဲမွာလည္း အနံ ့ဆုိးေပးတဲ့ ဒီလုိအသီးကုိ အာလံုး တတ္ႏုိင္သမွ်ေတာ့
မစားသင့္ဘူးလုိ ့ထင္ပါတယ္။

Source; Good Health